Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Çevrilmesi ve Ortaklığın Giderilmesi (Miras Avukatı Görevleri)

1. Elbirliği Mülkiyeti Nedir?

Elbirliği mülkiyeti, birden çok kişinin bir malın tamamına birlikte malik olmasıdır, ancak her bir malik, belirli bir paya sahip değildir. Bu tür mülkiyet türü genellikle:

• Miras yoluyla kalan mallarda mirasçılar arasında,

• Evlilik sırasında eşlerin müştereken edindiği bazı mallarda,

• Aile şirketleri veya kooperatif ortaklıklarında görülür.

Türk Medeni Kanunu'na göre elbirliği mülkiyetinde, malı kullanma, yönetme ve tasarruf işlemleri ancak tüm ortakların birlikte iradesiyle mümkündür. Hiçbir ortak kendi başına payını devredemez veya satamaz.

2. Evlilikte Elbirliği Mülkiyeti Miras Paylaşımı

Evlilik sürecinde, eşler mal rejimi sözleşmesi yapmazlarsa yasal rejim olan edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanır. Ancak bazı durumlarda (özellikle 2002 öncesi evliliklerde veya özel sözleşmelerle) eşlerin malvarlığı elbirliği mülkiyeti olarak oluşabilir.

Örnek:Eşler, evlilik sırasında birlikte arsa satın alır ve tapuya “eşler arasında müşterek” olarak tescil ettirir. Bu durumda mülkiyet, paylı değil, elbirliği mülkiyeti olarak oluşur. Miras avukatı

3. Elbirliği Mülkiyetinin Paylı Mülkiyete Dönüştürülmesi Miras avukatı

Elbirliği mülkiyeti, taraflardan biri istemde bulunduğunda paylı mülkiyete dönüştürülebilir. Türk Medeni Kanunu m.644 gereği:

"Ortaklardan her biri, elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesini isteyebilir."

Bu durumda:

• Her ortak için belirli pay oranları belirlenir (genelde eşit kabul edilir),

• Herkes kendi payı üzerinde tasarruf yetkisine sahip olur,

• Artık malın tamamı üzerinde birlikte hareket zorunluluğu ortadan kalkar.

Uygulamada:Boşanma davası sonrası mal rejimi tasfiyesinde, elbirliği mülkiyetindeki malların paylaşımı için önce bu dönüşüm gerekir. Dönüştürme talebi Sulh Hukuk Mahkemesi’ne yapılır. Miras avukatı

4. Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Miras Avukatı

Elbirliği mülkiyet, paylı mülkiyete çevrildikten sonra, eşler arasında mal paylaşımı yapılacaksa ya da taraflardan biri artık ortak olmak istemiyorsa, ortaklığın giderilmesi davası (izale-i şuyu) açılabilir.

a) Ortaklığın giderilmesi şekilleri:

• Aynen taksim: Mal bölünebiliyorsa, herkes payına düşeni fiziksel olarak alır. (Örn: arsada metrekare bölünmesi)

• Satış yoluyla taksim: Mal bölünemiyorsa, satış yapılır ve bedel paylaşılır. (Örn: konut)

• Hakkın devri: Bir ortak, diğerinin payını bedeliyle satın alır.

b) Kimler açabilir?

Her bir ortak tek başına izale-i şuyu davası açabilir. Davaya bakan yer malın bulunduğu yerdeki Sulh Hukuk Mahkemesidir.

5. Boşanma ve Uygulama Örneği

Boşanma davası sonuçlandığında:

• Eşler ortak konut veya taşınmazı elbirliği mülkiyeti ile edinmişse,

• Önce paylı mülkiyete çevrilmesi talep edilir,

• Ardından mal rejimi tasfiyesi yapılır,

• Uyuşmazlık varsa ortaklığın giderilmesi davası açılır.

Yargıtay Örneği:

Yargıtay 14. HD, 2018/2196 E., 2019/2305 K.“Elbirliği mülkiyetinin paylı mülkiyete çevrilmesi talebi ile başlayan süreçte, taraflar arasındaki uyuşmazlık devam ediyorsa, ortaklığın giderilmesi davası açılabilir. Mal rejimi tasfiyesi sonrası kalan mülkiyet payı bu dava ile nihai olarak ayrılır.”

6. Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Ortaklık giderilmeden malın satışı veya devri yapılamaz.

• Mal rejimi davası ile izale-i şuyu aynı anda yürüyebilir ancak bağımsız davalardır.

• Taraflar arasında anlaşma yoksa satış genellikle açık artırma yoluyla yapılır.

Sonuç

Boşanma süreci, sadece duygusal bir ayrılık değil; hukuki, malî ve mülkiyet anlamında da ciddi sonuçlar doğurur. Elbirliği mülkiyeti gibi ortak malik olunan mallarda, önce paylı mülkiyete dönüşüm, ardından da ortaklığın sona erdirilmesi (izale-i şuyu) gereklidir. Türk hukuk sistemi bu süreci adil şekilde yürütmek için yasal yollar sunmuş, özellikle boşanma sonrası eşler arasındaki karmaşık mülkiyet ilişkilerini çözmek için net düzenlemeler getirmiştir. Batman Avukat Muhammed ERDOĞANOĞLU Hukuk Bürosu olarak bu tür davalarda sizleri temsil edebileceğimizi önemle belirtmekteyiz. Bizleeri irtibat numaralarımızdan arayarak detaylı bilgi edinebilirsiniz.